خلاقانه

آموزش ساخت مدار کنترل جهت گردش موتور DC فقط با کلید 6 کنتاکت

چرخاندن موتور DC در دو جهت، یکی از کاربردهای رایج (DC motor rotation direction controller) در پروژه‌های الکترونیکی است. روش‌های مختلفی برای کنترل جهت گردش موتور DC وجود دارد (مدار چپگرد و راست گرد) از جمله استفاده از مدارهای مجتمع (IC)، رله‌ها و یا حتی میکروکنترلرها. اما در پروژه، قصد داریم به شما آموزش دهیم که چگونه با استفاده از یک کلید 6 کنتاکت ساده، بتوانید جهت گردش موتور DC را کنترل کنید. این روش، روشی ساده، ارزان و قابل اعتماد است که برای پروژه‌های کوچک و یا آموزش بسیار مناسب می‌باشد.

چرا از کلید 6 کنتاکت استفاده می‌کنیم؟

کلیدهای 6 کنتاکت، کلیدهایی هستند که 6 نقطه اتصال دارند. این کلیدها می‌توانند به صورت‌های مختلفی برای تغییر مسیر جریان برق استفاده شوند. در این آموزش، از قابلیت منحصر به فرد این کلید برای تغییر پلاریته ولتاژ اعمالی به موتور DC استفاده خواهیم کرد. با تغییر موقعیت کلید، می‌توانیم جهت جریان عبوری از موتور و در نتیجه جهت گردش آن را تغییر دهیم.

قطعات مورد نیاز:

• یک موتور DC با ولتاژ مناسب (به عنوان مثال، 12 ولت)
• یک منبع تغذیه DC با ولتاژ مطابق با ولتاژ موتور (به عنوان مثال، 12 ولت)
• یک کلید 6 کنتاکت
• سیم‌های رابط

توضیح مدار:

در این مدار، از دو جفت کنتاکت کلید 6 کنتاکت (DC motor rotation direction control circuit with 6-contact switch) برای اتصال مثبت و منفی منبع تغذیه به دو سر موتور DC استفاده می‌شود. با جابه‌جایی کلید، دو جفت کنتاکت فعال می‌شوند و پلاریته ولتاژ اعمالی به موتور تغییر می‌کند. دو جفت کنتاکت دیگر، در این حالت غیر فعال هستند و هیچ تاثیری در عملکرد مدار ندارند.

نحوه اتصال:

1. ابتدا دو سر موتور DC را شناسایی کنید. می‌توانید با استفاده از یک مولتی‌متر، قطب مثبت و منفی موتور را تعیین کنید.
2. به کمک سیم‌های رابط، یکی از دو سر موتور (مثلاً مثبت) را به یکی از دو جفت کنتاکت کلید متصل کنید.
3. سر دیگر موتور (مثلاً منفی) را نیز به یکی از دو جفت کنتاکت دیگر کلید متصل کنید.
4. دو سر منبع تغذیه را به دو جفت کنتاکت باقی‌مانده کلید متصل کنید. توجه کنید که قطب‌های منبع تغذیه را به درستی به کنتاکت‌های کلید متصل کنید.
5. کلید را در موقعیت‌های مختلف قرار دهید و عملکرد موتور را مشاهده کنید. با هر تغییر موقعیت کلید، جهت گردش موتور باید تغییر کند.

نکات مهم:

• ولتاژ و جریان: مطمئن شوید که ولتاژ و جریان منبع تغذیه با مشخصات موتور DC شما مطابقت دارند. استفاده از منبع تغذیه با ولتاژ یا جریان نامناسب می‌تواند به موتور آسیب برساند.
• حفاظت: در صورت نیاز، از یک فیوز یا مدار محافظ برای جلوگیری از آسیب به مدار استفاده کنید.
• کلید مناسب: کلید 6 کنتاکت باید توانایی تحمل جریان عبوری از موتور را داشته باشد.
• قطب‌ها: توجه به قطب‌های اتصال موتور و منبع تغذیه بسیار مهم است. اتصال نادرست می‌تواند به موتور آسیب برساند.

فیلم آموزشی ساخت این مدار را با کلیک روی این خط از کانال یوتیوب خلاقانه ما تماشا کنید.